असार १५ लाई नेपालीहरुले पर्बको रुपमा मनाउदै ।

१५ असार २०७७–काठमाडौँ । कृषि प्रधान देश भएकाले नेपालका अधिकांश मानिसको मुख्य पेशा खेतीपाती हो । यो समयलाई मुठ्ठी खाएर मुरी उब्जाउने समयको रुपमा पनि लिईन्छ । त्यसैले आजको दिनलाई असार १५ पर्बको रुपमा दही,चिउरा खाने दिनको रुपमा मनाउदै आएको छ ।

मध्य गर्मीको यो समयमा युवा लाठे र युवती रोपाहारले खेतका गराको हिलो छ्यापाछ्याप गरेर मनोरञ्जन गर्छन् । कामको चटारोले थकित भएका किसान शक्तिप्राप्तिका लागि दही चिउरा खान्छन् । यसबेला दही चिउराले शरीरमा शीतलता भई शक्ति सञ्चय हुने विश्वास गरिन्छ । असार १५ लाई नेपाली समाजमा दही चिउरा खाने पर्वका रुपमा पनि लिइन्छ । खेतीपातीबाहेक अन्य पेशा र व्यवसायमा लागेका नेपालीले पनि आज दही चिउरा खाई असार १५ मनाउँछन् ।

हाम्रो संस्कृतिमा दहीको स्थान महत्वपूर्ण छ । शुभकार्यका लागि घरबाहिर निस्कने, विदेश जाने आदि महत्वपूर्ण काम गर्नुअघि दही अक्षता मुछेर निधारमा रातो टीका लगाउने परम्परा छ । यस्ता शुभकाममा निस्कनुअघि सगुनका रुपमा पनि दही खुवाएर बिदाइ गरिन्छ । निस्कने बेलामा दही खाएर हिँडे साइत पर्ने जनविश्वास रही आएको छ ।

दही वैज्ञानिक दृष्टिले पनि स्वास्थ्यवद्र्धक मानिन्छ । गुरु गोरखनाथले नेपालको एकीकरणकर्ता पृथ्वीनारायण शाहलाई दही खान दिएर पराक्रमी हुने भविष्यवाणी गरेकाथिए भन्ने किंबदन्ती भेटन्छि । आयुर्वेदमा भोजनको अन्त्यमा दही मथेर बनाएको मोही पिएमा औषधि उपचारका लागि स्वास्थ्यकर्मीकहाँ जानु नपर्ने बताइएको छ ।

प्रत्येक वर्ष मनाइने असार १५ पर्बका रुपमा आज खेतमा काम गरी दही चिउरा खाएर मनाइँदैछ । विसं २०६१ मङ्सिर २९ गते मन्त्रिस्तरीय निर्णय गरी २०६२ असार १५ गतेदेखि राष्ट्रिय धान दिवस मनाउन थालिएको हो । तथापी नेपाली कृषि उत्पादन,बजार र कृषि निति एबं आयात,निर्यात को अबस्था भने कहालीलाग्दो छ ।

कृषि प्रधान नै भनेपनि परनिर्भरमुखी,निर्बाहमुखी र बजेटमुखी कृषिको कारणले ब्यबसायिक,प्रबिधिमैत्री नभएको कारण आम नगरिकहरुले कृषिमा खास बिश्वास नगरेको पाइन्छ ।