बर्दिया र दाङमा पहिरोको कहर सुतेकै ठाउँमा पुरिए आमाछोरी

१५ श्रावण २०७७–काठमाण्डौ । दुई वर्षीया छोरी आयुष्मासँगै राति निदाएकी बंगलाचुली गाउँपालिका–५ साकिनेकी २४ वर्षीया बाटुली नेपाली बुधबार बिहान उठ्न पाइनन् । माथिबाट खसेको ढिस्कोले घर मात्रै पुरेन, उनको आफ्नै जग्गामा घर बनाउने सपना पनि पुरिदियो ।

उनको आफ्नो भन्ने केही थिएन । ज्याला मजदुरी गरेर परिवार पाल्दै आएका श्रीमान्को गत वर्ष निधन भयो । वृद्ध सासूससुराको स्याहार र पालनपोषण गर्ने जिम्मेवारी उनको काँधमा थियो । छिमेकीको अलिकति जग्गा मागेर घर बनाएका थिए । मजदुरी गरेर परिवार पाल्ने र कुनै दिन सकेमा आफ्नै जग्गामा घर बनाएर बस्ने सपना देख्थिन् उनी ।

अर्को कोठामा सुतेका ७० वर्षीय ससुरा देवुराम नेपाली, सासू र अंकलले बिहान उठ्दा बुहारी र नातिनी पहिरोमा पुरिएको थाहा पाए । निकै समयपछि पहिरो फालेर हेर्दा आमाछोरीजस्तो सुतेका थिए, त्यस्तै मृत अवस्थामा भेटिए ।

‘छोरीलाई काखमा राखेर सुतेकी थिई । त्यस्तै पुरिएकी रैछ,’ ससुरा देवुरामले भने, ‘कुनै दिन त आफ्नै जग्गामा घर बन्ला नि भन्थी । अब त्यो सपना पनि बुहारीसँगै म¥यो । अब हामी बूढाबूढी कसरी बाँच्ने होला ।’

बाटुलीकी ५ वर्षीया ठूली छोरी मामाघर गएकाले बाँचेकी छन् । वृद्धवृद्धाले अब त्यही नातिनीको मुख हेरेर चित्त बुझाउने अवस्थामा छन् । उनीहरूको आर्थिक अवस्था निकै नाजुक रहेकाले पटक–पटक वडा कार्यालयबाट राहत दिएर भोको हुनबाट बचाएको वडाध्यक्ष एनुराज खत्रीले बताए । ‘उनीहरूको स्थिति साह्रै कमजोर थियो । आफ्नो सम्पत्ति केही थिएन,’ उनले भने, ‘अहिले झन् ठूलो बज्रपात आइप¥यो । अहिले बचेका वृद्धवृद्धा र नातिनी छिमेकीको गोठमा बसेका छन् ।’

बंगलाचुली–५ मा पहिरोको निकै जोखिम रहेको खत्रीले बताए । ‘अर्को ठाउँमा पनि पहिरो गएर दुई घर भत्केका छन् । उनीहरू पनि छिमेकीको घरमा बसेका छन्,’ उनले भने, ‘जोखिमपूर्ण अवस्थामा रहेकालाई सुरक्षित ठाउँमा बस्न भनेका छौं ।’ फणाधर घर्ती र बुद्धिराम थापा मगरको घर पनि पहिरोले भत्केपछि छिमेकीको गोठमा बसेका छन् । राधिका सुनारको घर पनि चर्केपछि परिवारलाई पनि सुरक्षित ठाउँमा सारिएको छ ।

लमही–घोराही–तुलसीपुर सडक खण्डको खोलाले एम्बुलेन्स बगाएको छ । खोलामा आएको बाढीले बुधबार बिहान एम्बुलेन्स बगाएपछि प्रहरी र स्थानीयको सहयोगमा चालकसहित ११ जनाको उद्धार गरिएको छ । कपिलवस्तुबाट तुलसीपुरतर्फ जाँदै गरेको रा१च ८११ नम्बरको एम्बुलेन्स घोराही–४ स्थित सिस्ने खोलाले बगाएर १५ मिटर तल पु¥याएको थियो । प्रहरीले डोजरको सहायताले एम्बुलेन्स र त्यसमा सवार चालकसहित ६ जनालाई सकुशल उद्धार गरेको जिल्ला ट्राफिक प्रहरी कार्यालय प्रमुख प्रहरी निरीक्षक प्रेमप्रसाद रेग्मीले बताए ।

यसैगरी, नारायणपुरबाट तुलसीपुर जाँदै गरेको रा१च ८९२ नम्बरको एम्बुलेन्स घोराही–११ स्थित हापुर खोलाले बगाएको छ । खोलाले २० मिटर तल पु¥याएको एम्बुलेन्स क्रेनको सहायताले निकालिएको छ । चालकसहित ५ जनाको सकुशल उद्धार गरिएको प्रदेश ५ प्रहरी कार्यालयका प्रवक्ता एसएसपी राजकुमार बैदवारले बताए । लमही–घोराही–तुलसीपुर सडक खण्डका सिस्ने, सेवार, हापुर र पत्रखोलामा बाढी आउँदा यातायात आवागमनमा जोखिम बढेको छ ।

बर्दियामा सयौं घर डुबानमा
गेरुवा नदी र बुढीखोलामा आएको बाढीले मंगलबार राति बर्दियाका सयौं घर डुबानमा परेका छन् । सयभन्दा बढी घरपरिवार विस्थापित भएका छन् । राजापुर नगरपालिकाका चनौरा, शान्तिपुर, शंकरपुर, भिम्मापुर र दुर्गानगरका गरी करिब ४ सय घर डुबानमा परेका हुन् । गेरुवा नदीको सनकट्टी घाट र बूढीखोलामा आएको बाढीले ५ गाउँका बासिन्दा प्रभावित छन् । पूर्ण रूपमा घर क्षति भएकाहरूको विवरण संकलन भइरहेको नगरपालिकाले जनाएको छ ।

राजापुरका नगर प्रमुख शिवप्रसाद चौधरीले गेरुवा नदीको सतिघाटमा तटबन्ध नभएका कारण बाढी गाउँमा पस्ने गरेको बताए । उनले भने, ‘डुबानमा परेकालाई सुरक्षित स्थानमा राख्न समस्या भएको छ ।’

त्यस्तै, ठाकुरबाबा नगरपालिकाका बठनपुरवा, करमला, गोर्बैला र खोकरपुर गाउँ पनि डुबानमा परेका छन् । बाढीले विस्थापित ठाकुरबाबा–७, बठनपुरवा र करमलाका ६० स्थानीयलाई जगदम्बा उच्च माविमा राखिएको छ । वडाध्यक्ष पदम खड्काका अनुसार बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्ज भएर बगेका खहरे खोलामा आएको बाढीले डुबान गराएको हो ।
कर्णाली नदीमा आएको बाढीको सतह खतराको संकेतभन्दा कम भइसकेको छ । बबई नदी सामान्य अवस्थामा छ ।

वर्षा सुरु भएदेखि ठाकुरबाबा नगरपालिकाको मानपुर, मिर्चैया, गोदना, नेउलापुर, जुरपानी, खैलार, बरगदा, गोविन्दपुर, शिवपुर, भुरीगाउँ, रानीपुर, खोदउ, बबई नदी, ओरै, अम्बासालगायत गाउँ वर्षायाममा डुबानमा पर्दै आएका छन् । बबई, अम्बसा र ओरही खोलामा आएको बाढीले हरेक वर्ष गाउँ डुबानमा पर्दै आएका हुन् ।

जिल्ला विपद् व्यस्थापन समिति बर्दियाले यस वर्षामा बाढीले २० हजार घरधुरीका १ लाख सर्वसाधारण प्रभावित हुन सक्ने भन्दै पूर्वतयारी गरेको जनाएको छ । कान्तिपुर दैनिकमा दुर्गालाल केसी र ठाकुरसिंह थारूले खबर लेखेका छन् । –छापाबाट